Η πολεμική μέθοδος των Ακριτών, μέρος Α

Ο ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΔΡΟΜΗΝ[1] ΠΟΛΕΜΟΣ

Η πολεμική μέθοδος των Ακριτών από μεσαιωνικό χειρόγραφο.

Περίληψη: Δημήτρης Σκουρτέλης

Μέρος α΄

ΠΕΡΙ ΒΙΓΛΩΝ

(σκοπιάς)

Οσοι διοικούν τα μεγάλα ακριτικά θέματα, και έχουν υπό την ευθύνη τους κλεισούρες και περάσματα, οφείλουν να προστατεύουν τις Ρωμαίικες περιοχές με κάθε τρόπο, διορίζοντας δυνατούς και επιδέξιους σκοπούς (Βιγλάτορες) να φυλάνε τους δρόμους στα σύνορα.

Κι αν έχει βουνά ψηλά και κακοτράχαλα στην πολεμική μεθόριο, να στέκουν εκεί οι βίγλες. Οι σκοποί να απέχουν μεταξύ τους τρία ή τέσσερα μίλια, και μόλις δουν να έρχονται εχθροί, να τρέχουν όσο πιο γρήγορα γίνεται στον επόμενο σκοπό και να του λένε αυτά που είδαν. Με αυτόν τον τρόπο να φτάνουν μέχρι τους έφιππους σκοπούς που περιπολούν τους ομαλούς τόπους και αυτοί να λένε στον στρατηγό για την έφοδο των απίστων.[2]

Οι βιγλάτορες θα φυλάνε σκοπιά για δεκαπέντε μέρες, και θα έχουν μαζί τους και την ανάλογη τροφή. Όταν τελειώνουν, θα αντικαθιστώνται από άλλους, και θα είναι καλά διαλεγμένοι και εφοδιασμένοι από τον διοικητή τους που δεν θα τους επιτρέπει να πληρώνονται ενώ κάθονται σπίτι τους σώοι και αβλαβείς, βγάζοντας αισχρό κέρδος.

Συνήθως, οι βιγλάτορες επιβλέπουν τα μέρη όπου οι εχθροί μπορούν να στρατοπεδεύσουν, δηλαδή συνήθως όπου είναι τόπος ομαλός με τρεχούμενο νερό. Αλλοι πάλι θα προσέχουν εκεί που το μέρος είναι στενό ή εκεί που ένα ποτάμι περνιέται δύσκολα. Αν αυτά τα μέρη επιτηρούνται καλά, οι εχθροί δεν θα μπορέσουν να περάσουν κρυφά.

Πρέπει να στέλνονται και πιστοί και έμπειροι άνθρωποι να επιβλέπουν αν οι βιγλάτορες φυλάνε το πόστο τους καλά και άγρυπνα. Και να είναι αρκετός ο αριθμός τους, να μην είναι ολιγάριθμοι, να μην εγκαταλείπουν τις σκοπιές τους, εκεί που προστάχθηκαν να παρακολουθούν και να φυλάνε τους δρόμους. Αλλά δεν πρέπει να γίνονται και μόνιμοι στην κάθε σκοπιά, γιατί τους μαθαίνουν οι εχθροί και κινδυνεύουν.

Αναγκαία είναι και η χρήση των «καμινοβιγλατόρων», των προωθημένων φρουρών-κατασκόπων, γιατί από αυτούς γίνεται μεγάλη ωφέλεια. Ο στρατηγός πρέπει να κανονίζει με μεγάλη επιμέλεια τις θέσεις τους, ώστε με την παραμικρή κίνηση του εχθρού τα καμινοβίγλια να ειδοποιούν τους βιγλάτορες και έτσι να μαθαίνει ο στρατηγός την διαδρομή των εχθρών και να ειδοποιούνται οι κάτοικοι στην περιοχή να καταφεύγουν στα οχυρώματα με τα πράγματά τους.

---

[1] «Παραδρομή» εδώ, σημαίνει «παρακολούθηση»

[2] Συνεπώς οι σκοπιές ήταν τοποθετημένες ακτινωτά σε κύκλους τριών-τεσσάρων μιλίων γύρω από το στρατηγείο, ή και μεγαλύτερους αν επρόκειτο για έφιππους.