Το οικονομικό πλαίσιο του Ακριτικού στρατού

Πηγή εικόνας: http://sword-site.tumblr.com/post/70772194874/the-largest-assemblage-of-images-of-byzantine

Πολύτιμο το παρακάτω απόσπασμα της "Βασιλείου Τάξεως" που περιγράφει την αποδοχή Σαρακηνών "γαμπρών", όπως ήταν ο πατέρας του Διγενή, και τον τρόπο χρηματοδότησης του θεματικού στρατού. Αναφέρει επίσης πως οι στρατιώτες που έπαιρναν γη για να συντηρούνται,  γίνονταν Απελάτες όταν πτώχευαν.

Όλα αυτά αναφέρονται υπερβατικά στα Ακριτικά Έπη, αλλά εδώ έχουμε την ιστορική και την νομοθετική τους βάση, από την οποία δεν ξεφεύγουν καθόλου στην υπόθεσή τους. Μάλιστα, το παρακάτω απόσπασμα εξηγεί πολλά για τα Ακριτικά Έπη που αλλιώς θα μας ήταν ακατανόητα.

Γιατί η Μεγάλη Ποίηση μπορεί συνδυάζει την υπερβατικότητα με την πεζή πραγματικότητα.

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΙΧΜΑΛΩΤΩΝ ΣΑΡΑΚΗΝΩΝ ΠΟΥ ΒΑΠΤΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ "ΘΕΜΑ".

(ότι βρίσκεται σε αγκύλες [ ] είναι δικό μου σχόλιο)

Πρέπει να γίνει γνωστό πως αυτοί πρέπει να παίρνουν από τον Πρωτονοτάριο του Θέματος, κάθε ένας τρία νομίσματα, και για το ζευγάρι [βόδια που πρέπει να αγοράσουν για να καλλιεργήσουν] από έξη νομίσματα, και για τον σπόρο και την ετήσια εισφορά σε είδος ['ανόνα' - 'συνονή'] 54 μόδια. [μέτρον όγκου που αντιστοιχεί σε 8,7 λίτρα]

Να γίνει επίσης γνωστό πως όσον αφορά τις οικογένειες ['Οίκους'] που παίρνουν γαμπρό Σαρακηνό, είτε είναι οικογένεια στρατιωτική είτε πολιτική, όπου και να μπαίνει γαμπρός Σαρακηνός, πρέπει ο Οίκος να εξαιρείται για τρία χρόνια από την συνονή και τον καπνικό φόρο [φόρος για κάθε καμινάδα] και μετά τα τρία χρόνια αυτός ο οίκος οφείλει να πληρώνει και την συνονή και τον καπνικό.

Να γίνει επίσης γνωστό πως οι αιχμάλωτοι ή όποιοι άλλοι που παίρνουν [κρατική] γη για να εγκατασταθούν, μένουν για τρία χρόνια απαλλαγμένοι από κάθε φόρο δημόσιο, και δεν δίνουν ούτε καπνικό ούτε συνονή. Και αφού συμπληρωθούν τρία χρόνια δίνουν και καπνικό και συνονή.

Να είναι επίσης γνωστό πως κάθε στρατιώτης του ιππικού δικαιούται να έχει ακίνητη περιουσία, δηλαδή χωράφια [τοπία] αξίας πέντε λιτρών ή το λιγότερο τεσσάρων. [για να συντηρείται καλλιεργώντας την]

Να γίνει επίσης γνωστό πως από παλιά επικρατούσε συνήθεια να μην δίνονται στους στρατιώτες νεοσύλλεκτοι που να υπάγονται σε αυτούς [ως υποτακτικοί τους] αλλά ο κάθε στρατιώτης να υπηρετεί ατομικά.

Όταν όμως τύχει και πτωχεύσουν να τους δίνονται τέτοιοι υποτακτικοί για να έχουν την δυνατότητα να εργαστούν και να χρηματοδοτήσουν τον οπλισμό τους. [δεν είναι ξεκάθαρο αν οι νεοσύλλεκτοι του δίνουν μέρος από την παραγωγή του δικού τους κτήματος ή αν υποχρεώνονται να εργαστούν στο κτήμα του, πράγμα κάπως παράλογο μια που δεν θα μπορούσαν να τραφούν όλοι από αυτό, ή ακόμη αν απλά ο παλιός στρατιώτης τους διοικεί και έτσι παίρνει επιπλέον μισθό]

Αν δε πτωχεύσουν εντελώς, ώστε, ακόμα και με τους υποτακτικούς να βοηθάνε, να μην μπορούν να εξοπλιστούν ατομικά, τότε αποστρατεύονται και κατατάσσονται στους Απελάτες, και από αυτούς επιλέγονται και οι Τζέκωνες για να υπηρετούν στα κάστρα.

Τα χωράφια αυτών των στρατιωτών πρέπει να μένουν απούλητα, στην αποκλειστική ιδιοκτησία του Δημοσίου, ώστε αν τύχει και κάποιος από τους αποστρατευμένους ανακάμψει οικονομικά, να παίρνει πίσω το χωράφι του και να αποκαθίσταται στη θέση του στο στρατό.

Μετάφραση

Δημήτρης Σκουρτέλης