Τα άλογα του Αυτοκράτορα Ηράκλειου.

Την μέρα της Πεντηκοστής, διαβάστηκε μέσα στην Αγία Σοφία επιστολή του Αυτοκράτορα Ηρακλείου που ανακοίνωνε την ήττα της Περσίας. Σε αυτήν την επιστολή περιγράφεται, μεταξύ άλλων και το ξεχειμώνιασμα του στρατού του σε μια πόλη, μια που αντιμετώπισε σαράντα μέρες συνεχούς χιονόπτωσης. Η επιστολή αναφέρεται στο "Πασχάλιον Χρονικόν". Είναι μια ευκαιρία να δούμε σε βάθος τον τρόπο σκέψης του Βυζαντινού πολεμιστή, την καθημερινή του ζωή, και τη σχέση του με το άλογό του.

"Γιατί, από τότε που ξεκινήσαμε από τα Σιάρσουρα, δηλαδή από τις 24 Φλεβάρη μέχρι τις 30 του Μάρτη, δεν σταμάτησε να χιονίζει. Αλλά ο Θεός μας βοήθησε και φτάσαμε στα μέρη των Κανζάκων, όπου βρήκαμε πολλά εφόδια για τους ανθρώπους και τα άλογα. Καθίσαμε, λοιπόν σε αυτήν την ίδια την πόλη των Κανζάκων, πόλη κανονική, με τρεις χιλιάδες σπίτια περίπου. και στα γύρω χωριά, και μπορέσαμε να τα καταφέρουμε [να εφοδιαζόμαστε] ακόμη κι αν μείναμε σε ένα μέρος τόσες μέρες. Διατάξαμε τα φιλόχριστα στρατεύματά μας να σταβλίσουν τα άλογά τους στα σπίτια της πόλης, λόγω του χειμώνα, ώστε να έχει ο καθένας και ένα άλογο (και;) στο στρατόπεδό μας. Γιατί, το οχυρωμένο μας στρατόπεδο [Φοσσάτο, Fossa: Τάφρος, κατ’ επέκταση, στρατόπεδο οχυρωμένο με τάφρο, και τελικά, στρατός με πολύ πεζικό] ήταν κοντά σε αυτήν την πόλη."

Εδώ μαθαίνουμε το εκπληκτικό (για μας) γεγονός ότι ενώ ο στρατός παρέμενε σε οχυρωμένο στρατόπεδο, δηλαδή στην ύπαιθρο, ο Ηράκλειος προνόησε, για να μην παγώσουν τα πολύτιμα άλογά τους, να στεγαστούν στα σπίτια της πόλης.

Εκτός από αυτό, βλέπουμε τον Αυτοκράτορα να εφαρμόζει μια από τις βασικές αρχές της Βυζαντινής στρατηγικής, χωρίς να επαναπαύεται στην υποτιθέμενη αδυναμία του εχθρού να κινηθεί σε βαρυχειμωνιά:

Σε καμιά περίπτωση το κύριο σώμα του στρατού δεν κλείνονταν σε κάστρο ή πόλη, αλλά παρέμενε πάντα στην ύπαιθρο, διατηρώντας το πλεονέκτημα της κινητικότητας (δες και εδώ για τον ρόλο του κάστρου)
αλλά και διατηρώντας, έτσι, την πειθαρχία και συγκρότησή του.