Ισλάμ και το Βυζάντιο. Αλληλεπίδραση.

"Τα πολιτιστικά και τα πολιτικά σύνορα" (ανάμεσα στο Βυζάντιο και το Ισλάμ) "σπάνια συνέπιπταν, ή μάλλον καθόλου. Πράγματι, οι κάτοικοι των άκρων των δυο Αυτοκρατοριών ανέπτυξαν έναν κοινό συνοριακό πολιτισμό που περιείχε μια κοινή παράδοση επικής ποίησης. Έτσι, τα σχεδόν ανοιχτά σύνορα επέτρεπαν την ανταλλαγή ιδεών και προτύπων, τρόπων και εθίμων, γλωσσών και λογοτεχνιών. Το αποτέλεσμα αυτής της αλληλοπεριχώρησης ήταν η διάδοση πολιτισμού, πολιτικών ιδεών και θεσμών, στρατιωτικών τεχνικών, υλικών αγαθών και μεθόδων παραγωγής. Ακόμα, σαν κληρονόμοι των Αβρααμικών παραδόσεων, οι Βυζαντινοί και οι Μουσουλμάνοι είχαν μια κοινή γραμμική θεώρηση της Ιστορίας που οδηγούσε από την πρώτη μέρα της Δημιουργίας ως την Δευτέρα Παρουσία." ..."αυτό σήμαινε πως κάθε πλευρά μπορούσε να κατανοήσει τα συνθήματα και την λογική της άλλης..."

Αποσπάσματα από το βιβλίο: “Το Βυζάντιο όπως το είδαν οι Άραβες” της Nadia Maria El Cheikh

Μετάφραση από τα Αγγλικά, και σχόλιο: Δημήτρη Σκουρτέλη

Κάθε λέξη αυτών των διαπιστώσεων θα μπορούσε να τεκμηριωθεί αν μη τι άλλο, και μόνο από το Έπος του Διγενή. 

Πράγματι, και εντελώς πρόχειρα, αναφέρω πως όχι μόνο ο Βυζαντινός ήρωας έχει και Αραβική καταγωγή, αλλά στο Ελληνικό Έπος υμνούνται και τα κατορθώματα του Μουσουλμάνου πατέρα του και μάλιστα κατά των Βυζαντινών (η κοινή επική παράδοση που λέγαμε) 

Ακόμα, ο Διγενής υιοθετεί αραβικούς τρόπους (μπαίνει στο σπίτι ξυπόλητος, πχ) αλλά και αραβικά ρούχα για τα οποία μάλιστα υπερηφανεύεται. 

Οι Άραβες στο έπος ισχυρίζονται πως αυτοί κατέχουν την ορθή πίστη μια που έχουν στην κατοχή τους το Άγιον Μανδήλιον με το πρόσωπο του... Ιησού... (που το λένε “μανδήλιο του Νεεμάν” - να η κοινή θρησκευτική παράδοση) 

Όσο για τις αραβικές λέξεις, στο Έπος δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια να τις βρούμε, και μάλιστα για τα άλογα ("φαρία") και άλλες πολύ βασικές καθημερινές έννοιες…

Εικόνα από τα “Κυνηγετικά” του Ψευδο-Οππιανού, πηγή: 

Βυζαντινοί πολιορκούν Αραβικό κάστρο.

Είναι σημαντικό να δούμε πως οι Άραβες μέσα στο κάστρο διαχωρίζονται σε λευκούς και μαύρους, και θυμόμαστε την μνεία του Ακριτικού Έπους πως ο πατέρας του Διγενή, αν και Μουσουλμάνος, ήταν ξανθός..