Βασίλειος ο Α'... Σκότωσε αυτόν που του έσωσε την ζωή!

Έργο Δημήτρη Σκουρτέλη

Τα "ειρηνικά" ελάφια σκοτώνουν κάθε χρόνο περισσότερους ανθρώπους παρά οι λύκοι.

 Απείρως πιο επικίνδυνα ζώα είναι μερικοί βασιλιάδες. 

Εδώ ανιστορούμε το κατόρθωμα ενός από τους μεγαλύτερους ηγεμόνες της Ανατολικής Αυτοκρατορίας, του ιδρυτή της Μακεδονικής δυναστείας,  του Βασίλειου του Α'. (Ο επόμενος Βασίλειος ήταν ο επιλεγόμενος Βουλγαροκτόνος) 

Η ιστορία του κακού τέλους του βασιλιά έχει απήχηση στα νεοελληνικά δημοτικά τραγούδια του Διγενή, όπου, κατά παραλλαγές, σκότωσε ένα ελάφι με σταυρό στα κέρατα και γι αυτό και πέθανε... 

Διαβάζοντας την πραγματική ιστορία του θανάτου του Βασιλείου Α', έχουμε ένα δείγμα του πως η λαϊκή Μούσα και η χρονική απόσταση απηχούν και μεταμορφώνουν τα πραγματικά γεγονότα κρατώντας το ουσιαστικό: 

Την αμαρτία του νεκρού...

Από τον Συμεών τον Μάγιστρο:

"Βγαίνοντας ο βασιλιάς για κυνήγι, ένα τεράστιο ελάφι εμφανιστηκε και σήκωσε τον βασιλιά από το άλογο με το κέρατό του. που πιάστηκε στη ζώνη του. 

Κάποιος κατέφθασε εκεί και κόβοντας την ζώνη με το σπαθί του τον γλύτωσε. 

Μόλις συνήλθε [ή: μόλις επέστρεψε] (ο βασιλιάς) του έκοψε το κεφάλι λέγοντας "κανείς δεν γυμνώνει ξίφος εναντίον του βασιλιά".
Από το σπάραγμα που του έκανε το ελάφι, όμως, αρώστησε ο βασιλιάς Βασίλειος, και πέθανε"

Τοῦ δὲ βασιλέως ἐν κυνηγίῳ ἐξελθόντος, ἔλαφος παμμεγέθης ἀναφανεὶς ἦρε τὸν βασιλέα ἐκ τῆς ζώνης ἀπὸ τοῦ ἵππου μετὰ τοῦ κέρατος. φθάσας δέ τις καὶ τὴν ζώνην μετὰ τῆς σπάθης κόψας τοῦτον ἐρρύσατο. ὃν καὶ μετὰ τὴν ὑποστροφὴν ἀπεκεφάλισεν, εἰπὼν "μὴ γύμνου κατὰ βασιλέως ξίφος." ἐκ δὲ τοῦ σπαραγμοῦ τοῦ ἐλάφου νοσηλευθεὶς ὁ βασιλεὺς Βασίλειος τελευτᾷ 

Το ακριτικό τραγούδι του Διγενή:

Τρίτη γεννήθη ο Διγενής και Τρίτη θα πεθάνει.
Πιάνει, καλεί τους φίλους του κι όλους τους αντρειωμένους:
-Να'ρθει ο Μηνάς, ο Μαυραλής, να'ρθει κι ο γιός του Δράκου,
να'ρθει κι ο Τρεμαντάχηλος που τρέμει η γη κι ο κόσμος.
Επήγαν και τον ήβρανε στον κάμπο ξαπλωμένο:
- Που 'σουν εσύ, μπρέ Διγενή, και θέλεις να πεθάνεις;
- Φάτε και πιέτε φίλοι μου, κι εγώ σας αφηγιώμαι.
Στης Αλαμάνας το βουνό, στης Αραπιάς τον κάμπο,
εκεί που πέντε δεν περνούν και δέκα δε διαβαίνουν,
περνάν πενήντα κι εκατό και να ν' αρματωμένοι,
κι εγώ, μαύρος, επέρασε, πεζός κι αρματωμένος.

Τρακόσα αρκούδια σκότωσα κι εξηνταδυό λιοντάρια,
επέτυχα και εβάρεσα το στοιχειωμένο λάφι,
που'χε σταυρό στα κέρατα κι αστέρι στο κεφάλι,
κι ανάμεσα στα δίπλατα είχε την Παναγία.
Αυτό το κρίμα μ' έσωσε και θέλω να πεθάνω...

Τρακόσιους χρόνους έζησα δώ, στον απάνω κόσμο,
κανένα δε φοβήθηκα απο τοις αντρειωμένους,
τώρα είδα ένα ξεσκάλτσωτο, πεζό κι αρματωμένο,
που'χε του ρίσου τα πλουμιά, της αστραπής τα μάτια.
Τον είδανε τα μάτια μου κι ελάβωσε η καρδιά μου.
Κείνο το κρίμα μ' έσωσε και θέλω να πεθάνω.

-----------

Ας υπογραμμίσουμε πως η σωτηρία του βασιλιά από τον δυστυχή άγνωστο, είναι εξαιρετικό κατόρθωμα για σπαθιστή.

Όχι μόνο βρήκε τον στόχο του στο βίαια κινούμενο σύμπλεγμα του ελαφιού με τον βασιλιά, αλλά ο σπαθισμός του ήταν αρκετά ισχυρός για να κόψει το δέρμα της ζώνης, ένα υλικό αρκετά σκληρό, χωρίς όμως να αγγίξει τον ίδιο τον βασιλιά...

Δεν υπήρξαν πολλοί τέτοιοι ξιφομάχοι στην Ιστορία. 

Αλλά, η χώρα τούτη τρώει πάντα τα παιδιά της...