Εισαγωγή
Σας έχουν πει πως ο Μεσαίωνας ήταν μια περίοδος καθυστέρησης και οπισθοδρόμησης σχετικά με την αρχαιότητα. Σας λένε πως αν δεν υπήρχε ο Μεσαίωνας θα είχαμε ταξιδέψει στα άστρα αιώνες πριν.
Όσοι το λένε, ακόμα και αν κραδαίνουν Πανεπιστημιακούς τίτλους είναι απληροφόρητοι ή απλά ψεύτες. Γιατί αυτοί οι ύμνοι απευθύνονται στην αρχαιότητα, μια κοινωνία που δεν είχε καν ανακαλύψει τον σωστό τρόπο να ζεύεται ένα άλογο σε άρμα, πόσο μάλλον να ταξιδέψει στα άστρα…
Θα δείτε εδώ σε αυτόν τον σύνδεσμο, "ΞΕΧΑΣΤΕ ΟΣΑ ΞΕΡΑΤΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ" πώς διαψεύδονται τα τυπικά ψεύδη που εξαπολύονται κατά του Μεσαίωνα.
Εδώ, θα ασχοληθούμε με τις τεχνολογικές καινοτομίες που εισήγαγε ο Μεσαίωνας. Είτε είναι ντόπιες, Ευρωπαϊκές ανακαλύψεις, είτε είναι εισαγωγές από την Ανατολή, που όμως βελτιώθηκαν σημαντικά εδώ…
Οσοι κατηγορούν την Εκκλησία πως καταριόταν και απαγόρευε κάθε πρόοδο, θα κουραστούν πολύ ψάχνοντας κάποιον που κάηκε στην πυρά της Ιεράς Εξέτασης επειδή έφερε πρώτος την ...πυξίδα ή φόρεσε ....γυαλιά ή έγραψε σε ...χαρτί και μάλιστα εισαγόμενο από Άραβα, αντί για περγαμηνή…
Αντίθετα η Εκκλησία αγκάλιασε και χρησιμοποίησε πρώτη όλες τις Μεσαιωνικές καινοτομίες.
( Α ) Αρχαίες τεχνολογίες που βελτιώθηκαν τον Μεσαίωνα σε βαθμό που να μην είναι πια ίδιες.
Ας αρχίσουμε μ’ αυτές. Ο Μεσαίωνας δεν άφησε ούτε μία αρχαία τεχνολογία που να μην την βελτιώσει τόσο, που να είναι πια αγνώριστη. Ο νερόμυλος, για παράδειγμα, βελτιώθηκε τόσο πολύ, που θα μπορούσε να συναγωνιστεί σύγχρονες μηχανές. Πριονιστήρια, πρέσες, μηχανικές σφύρες και πολλά άλλα δεν χρειάζονταν πλέον παρά ένα ποτάμι για να λειτουργήσουν με μεγάλη ισχύ.
Το κάστρο εξελίχθηκε, με κάθετες πόρτες, λοξές εισόδους, κρυφές πολεμίστρες, πολλαπλά εσωτερικά τείχη, κεντρικό πύργο ή “ακρόπολη” στις πόλεις, αλλά βέβαια οι αρχές της πολιορκητικής υπήρχαν.
Ο αλυσιδωτός θώρακας ήταν γνωστός στους Ρωμαίους, απέκτησε μανίκια, κουκούλα και φούστα και αργότερα παντελόνι και γάντια.
Το ίδιο και ο φολιδωτός θώρακας και ο θώρακας από μεταλλικές πλάκες. Υπήρχαν αλλά εξελίχθηκαν.
Η βαλλίστρα, που στην αρχαία εποχή ήταν τεράστια, σε μέγεθος κανονιού μετατράπηκε στα Μεσαιωνικά χρόνια σε αξιόπιστο φορητό όπλο με απλό ή και πολύπλοκο μηχανισμό επαναφόρτισης για τις πιο ισχυρές, που έμοιαζε με τον σημερινό γρύλο.
Το κουμπί, που υπήρχε σε πρωτόγονη μορφή σε αντικείμενα, αλλά όχι στα ρούχα. Αυτό έγινε τον Μεσαίωνα, μέχρι τότε τα ρούχα στερεώνονταν με “πόρπες”, παραμάνες πολυτελείας ας πούμε.
 |
| Υποθετική αναπαράσταση ρωμαϊκού "κουμπιού" |
Ο τρούλος και η αψίδα. Υπήρχαν από την Ρωμαϊκή εποχή, ενώ στην Ελλάδα είχαν εγκαταλειφθεί από το τέλος της Μυκηναϊκής περιόδου.
Ο Μεσαίωνας τα αξιοποίησε στο έπακρο, και πραγματικά εδώ δημιούργησε έναν νέο/ους ρυθμό, που αξίζει να αναφερθεί σε ειδικό κεφάλαιο σαν ιδιαίτερο κατόρθωμα των Μέσων Χρόνων.
Σε πολλούς από τους συνδέσμους που παραθέτω ως βιβλιογραφία στο τέλος, θα δείτε τα παραπάνω να αναφέρονται ως εφευρέσεις του Μεσαίωνα. Είναι λάθος κατά την γνώμη μου.
( Β ) Καινοτομίες του Μεσαίωνα.
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ.
Μια που μιλάμε για σκοταδισμό και κάψιμο βιβλιοθηκών. Ο Μεσαίωνας ανακάλυψε το ...ΒΙΒΛΙΟ. Ναι, το δεμένο βιβλίο με ξεχωριστές σελίδες. Μέχρι τότε τα βιβλία ήταν ρολά παπύρων ή δερμάτων που έπρεπε να ξετυλιχτούν για να διαβαστούν και ήταν εξαιρετικά άβολα. Όσοι κάνουν έρευνα μπορούν άραγε να φανταστούν κείμενο χωρίς αρίθμηση σελίδων για παραπομπή; Οι απλοί άνθρωποι έγραφαν συνήθως σε ξύλινες πλάκες με στρώμα υγρού πηλού πάνω τους.
Αν και οι πειραματισμοί για το δέσιμο βιβλίων ξεκίνησαν τον 2ο μΧ αιώνα, το είδος γνώρισε την ακμή του στην Χριστιανική εποχή, από τον 4ο αιώνα, γιατί διευκόλυνε αφάνταστα τους Χριστιανούς Πατέρες στην έρευνα των Γραφών και τις παραπομπές σε εδάφια.
Βιβλιογραφία: Εδώ
και εδώ
Η ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ
Επιπλέον ...σκοταδισμός. Πηδάμε αρκετούς αιώνες και η Τυπογραφία που είχε αρχίσει το 1300 ως εκτύπωση εικόνων, ολοκληρώθηκε στα τέλη του Μεσαίωνα (1450) ως Τυπογραφική Πρέσα, και φυσικά το πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε ήταν η Βίβλος…
ΤΟ ΧΑΡΤΙ
Ξεκινώντας από την Κίνα και μέσω των Αράβων έφτασε στην Ευρώπη μετά το έτος 1000 και η κατασκευή του γενικεύθηκε τον Δέκατο Τρίτο αιώνα. Μέχρι τότε έγραφαν σε πάπυρο και περγαμηνή που ήταν πανάκριβα. Οι απλοί άνθρωποι έγραφαν σε υγρό πηλό που ήταν απλωμένος σε ξύλινες πλάκες
.jpg)
ΜΠΑΡΟΥΤΙ - ΠΥΡΟΒΟΛΑ ΟΠΛΑ.
Εμφανίστηκαν στην Κίνα το 850 μΧ. και μετά στην Δύση τον 14ο αιώνα και νωρίτερα. Η πρώτη σαφής ιστορική αναφορά σε κανόνια γίνεται το 1324 αλλά στο μπαρούτι το 1267.
Χρειάζεται να πούμε πως η Πυρίτιδα άλλαξε όσο εξελίσσονταν την μορφή του πολέμου και την μορφή του κόσμου; Σταδιακά ο απλός πολίτης με ένα ντουφέκι μπορούσε να σταθεί απέναντι σε έναν φεουδάρχη Ιππότη και να τον εκμηδενίσει. Σωματικά και μετά, πολιτικά…
ΤΟ ΥΓΡΟΝ ΠΥΡ
Εύφλεκτη ουσία που καίγονταν ακόμα και στο νερό. Εμφανίστηκε τον όγδοο αιώνα από τους Βυζαντινούς και η συνταγή του παρέμεινε μυστική.
Η ΧΕΙΡΟΒΟΜΒΙΔΑ
Ένα παράγωγο του Υγρού Πυρός και όχι της Πυρίτιδας ήταν η χειροβομβίδα. Ενώ αρχικά το υγρό εκσφενδονίζονταν από σίφωνες, σύντομα μπήκε σε κεραμικά δοχεία που ρίχνονταν είτε από καταπέλτες αλλά ακόμα και με το χέρι.
Ο ΚΑΤΑΠΕΛΤΗΣ ΜΕ ΑΝΤΙΒΑΡΟ
Πρωτόγονοι καταπέλτες χρησιμοποιούσαν μια ομάδα ανθρώπων σαν κινητήρια δύναμη. Στην συνέχεια κατασκευάστηκε καταπέλτης που ενεργοποιούνταν από το τέντωμα χορδών, ελατηρίων ή γιγάντιου τόξου . Ο καταπέλτης με αντίβαρο εμφανίστηκε τον 12ο αιώνα και ήταν ο πιο εύχρηστος από όλους.
Η ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ.
Κοινώς lockdown,,, Ούτε ο Ιπποκράτης, ούτε ο Γαληνός, ούτε ο Διοσκουρίδης την σκέφτηκαν, αλλά η Δημοκρατία της Ραγκούσας το 1377... Την υιοθέτησε άμεσα όλη η Ευρώπη.
ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΜΗΔΕΝ
Ήρθαν από την Ινδία, όπου εμφανίστηκαν το 500 μΧ., ονομάστηκαν Αραβικοί. Άρχισαν να χρησιμοποιούνται σταδιακά από το Ενδέκατο αιώνα στην Ευρώπη, και από τον περίφημο Ιταλό μαθηματικό Φιμπονάτσι στο Liber Abaci το 1202. Η χρήση τους βέβαια ακόμα και σήμερα δεν είναι απόλυτη, αλλά η αρίθμηση με γράμματα είναι πλέον πολύ περιορισμένη.
Όσο για το Μηδέν, ήταν γνωστό στους Αιγύπτιους και τους Βαβυλώνιους αλλά οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι το αγνοούσαν. Το θέμα ήταν σχεδόν φιλοσοφικό μια που κανένας δεν μπορούσε να συλλάβει το απόλυτο τίποτα, όπως αργότερα οι Χριστιανοί με την αφήγηση της Γένεσης. Αρχισε να χρησιμοποιείται την Ελληνιστική εποχή φυσικά μόνο για αστρονομικούς υπολογισμούς, επηρεασμένους από την Βαβυλώνα. Η χρήση του επεκτάθηκε στην Χριστιανική εποχή, εμφανιζόμενο για πρώτη φορά σαν μέρος μαθηματικών πράξεων το 311.
O ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΣ
Μπορεί ο Ήρων της Αλεξανδρείας να είχε μερικές ιδέες για ανεμόμυλους -παιχνίδια φυσικά όπως όλες του οι εφευρέσεις- αλλά πραγματικοί ανεμόμυλοι εμφανίστηκαν τον 11ο αιώνα αρχικά στο Αιγαίο και την Ισπανία ενώ χρησιμοποιούνταν πολύ νωρίτερα στην Περσία από όπου εισήχθησαν.
ΤΟ ΠΛΟΙΟ. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ.
Το τριγωνικό πανί (Λατίνι)
Το όνομά του δείχνει πως το χρησιμοποίησαν πρώτοι οι Ρωμαίοι, αλλά σε μορφή ενδιάμεση, με βάση τετράγωνη και κορυφή τριγωνική. Σαν πλήρως τριγωνικό, οδηγώντας στην ολοκληρωτική αντικατάσταση του τετράγωνου, το εφάρμοσαν οι Βυζαντινοί στους Δρόμωνες από τον Έκτο αιώνα και μετά, αλλά και οι Άραβες, και κυριάρχησε στην Μεσόγειο. Το Λατίνι παρουσιάζει παρόμοιες ή ελαφρά καλύτερες επιδόσεις με το τετράγωνο, αλλά και με μικρά μειονεκτήματα χειρισμού στην περίπτωση αλλαγής κατεύθυνσης του πλοίου, εξοικονομώντας όμως υλικά τόσο στο μήκος του καταρτιού, όσο και σε πανί.
Η Πυξίδα.
Ξεκινώντας από την Κίνα, η πρώτη μνεία χρήσης της στην Ευρώπη έγινε περίπου στις αρχές του 13ου αιώνα.
Το σταθερό τιμόνι του πλοίου. (Πηδάλιο)
Εχουμε την πρώτη απεικόνιση “Λαγουδέρας” γύρω στα 1180. Αργότερα εξελίχθηκε σε κανονικό τιμόνι.
Μέχρι τότε τα πλοία κατευθύνονταν με μεγάλα κουπιά στην πλώρη με επίπονο και αναξιόπιστο τρόπο.
.jpg) |
| Αρχαία κουπιά πλοήγησης |
Νέα μέθοδος Ναυπήγησης
Μέχρι τον Όγδοο αιώνα τα πλοία ναυπηγούνταν με μια ακατανόητη σήμερα μέθοδο: Πρώτα κατασκευάζονταν το εξωτερικό σκάφος, και μετά έμπαινε μέσα ο σκελετός. Ήταν μια χρονοβόρα και δύσκολη μέθοδος που αντικαταστάθηκε με την σημερινή, όπου το εξωτερικό σκάφος προσαρμόζεται στον σκελετό.
ΤΟ ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΡΟΛΟΪ
Ο Αρχιμήδης φαίνεται πως είχε φτιάξει ένα μηχανικό ρολόι. Μνημονεύονται και μερικά άλλα στην αρχαιότητα, αλλά δεν είχαν καμία διάδοση. Διάφορες μηχανικές κατασκευές με γρανάζια, όπως ο μηχανισμός των Αντικυθήρων και ο Βυζαντινός αντίστοιχος μηχανισμός που χαρακτηρίστηκε “ηλιακό ρολόι ή ημερολόγιο” της εποχής του Ιουστινιανού μνημονεύονται επίσης, αλλά και πάλι δεν είχαν διαδοθεί. Δεν ξέρουμε καν αν ο μηχανισμός των Αντικυθήρων ήταν (και) ρολόι.
Η ώρα μετριόταν με κλεψύδρες και ηλιακά ρολόγια. Η κλεψύδρα με νερό είναι όμως αναξιόπιστη γιατί το νερό επηρεάζεται από τις διαφορές της θερμοκρασίας. Ο Μεσαίωνας αντικατέστησε το νερό με άμμο κάνοντας το όργανο πιο αξιόπιστο. (περ. 1400)
Τα πρώτα μηχανικά ρολόγια με μεγάλη διάδοση κατασκευάστηκαν το 1300 και σύντομα αντικατάστησαν τις κλεψύδρες..
ΤΟ ΠΗΡΟΥΝΙ
Οι αρχαίοι έτρωγαν με τα χέρια. Μεγάλες πηρούνες για χειρισμό ογκωδών τροφίμων χρησιμοποιούνταν από τους αρχαίους μάγειρους αλλά για ατομική χρήση στα γεύματα τα πηρούνια εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στο Βυζάντιο τον Τέταρτο αιώνα και από εκεί διαδόθηκαν στην Ευρώπη πολύ αργότερα, γύρω στον Δέκατο αιώνα, όπου προκάλεσαν αρχικά έκπληξη σαν δείγμα μαλθακότητας.
ΑΠΟΣΤΑΞΗ ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΩΝ ΠΟΤΩΝ
Οι βασικές αρχές της απόσταξης ήταν γνωστές στην αρχαιότητα και είχαν γίνει σοβαρά πειράματα με πλαίσιο την Αλχημεία, αλλά κανείς δεν είχε δοκιμάσει να αποστάξει αλκοόλ με ζύμωση ή από κρασί. Και εδώ προηγήθηκαν οι Άραβες. Στην Ευρώπη μαρτυρίες και συνταγές για “Νερό που καίει” (aqua ardens) άρχισαν να εμφανίζονται τον Δέκατο Τρίτο αιώνα.
ΜΑΤΟΓΥΑΛΙΑ
Οι αρχαίοι γνώριζαν τους φακούς αλλά κανένας δεν σκέφτηκε να τους προσαρμόσει στα μάτια για να βελτιώσει την όραση.
Τα πρώτα ματογυάλια αναφέρθηκαν, σύμφωνα με τις γραπτές πηγές το 1268 και κατασκευή τους αναφέρεται στην Πίζα της Ιταλίας το 1290.
ΤΟ ΡΟΔΑΝΙ
Ένα τόσο απλό μηχάνημα από περιστρεφόμενους τροχούς που διευκόλυνε και επιτάχυνε την δημιουργία μάλλινου νήματος στο δεκαπλάσιο από τις προηγούμενες μεθόδους…
Δεν ξέρουμε σε ποια χώρα της Ανατολής εφευρέθηκε, αλλά στην Ευρώπη άρχισε να χρησιμοποιείται τον Δέκατο Τρίτο αιώνα, εισαγμένο από τους Άραβες, αλλά διαδόθηκε με αργό ρυθμό.
ΤΟ ΑΛΟΓΟ
Βασική κινητήρια δύναμη στην προβιομηχανική εποχή ήταν τα ζώα, ειδικά το βόδι ο γάιδαρος, το μουλάρι και το άλογο. Χρησίμευαν στην Γεωργία, την Βιοτεχνία, το Εμπόριο, τον Πόλεμο και τις μεταφορές. Κάθε βελτίωση στον τρόπο χρήσης και εξοπλισμού τους άλλαζε όλη την κοινωνία.
Από αυτά το γρηγορότερο ήταν το άλογο.
Σέλλα και αναβολείς.
Δεν φαίνεται να υπήρχαν σέλλες στην αρχαία Ελλάδα. Έριχναν πάνω στο άλογο ένα ύφασμα ή δέρμα το λεγόμενο “εφίππιον” Αυτό ταλαιπωρούσε τόσο τον ιππέα αλλά κυρίως το άλογο μια που το βάρος του αναβάτη έπεφτε πάνω σε λίγους σπονδύλους του ζώου. Οι Ρωμαίοι βελτίωσαν την κατάσταση φτιάχνοντας μια σέλλα σαν σαμάρι που μοίραζε το βάρος σε μεγαλύτερη έκταση της σπονδυλικής στήλης του αλόγου. Οι σέλλες εξακολουθούσαν να βελτιώνονται, αλλά η μεγάλη “επανάσταση” έγινε με τους αναβολείς. Αυτοί εφευρέθηκαν στην Ινδία και την Κίνα αλλά μεταφέρθηκαν στην Δύση από νομάδες όπως οι Άβαροι.
Οι αναβολείς κάνουν πιο άνετη και σίγουρη την ίππευση, και ειδικά στον πόλεμο προσφέρουν καλύτερη στήριξη για να δοθούν ισχυρά χτυπήματα. Πρώτη μνεία αναβολέων γίνεται -φυσικά- στο “Στρατηγικόν” του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Μαυρικίου (539 – 602) αλλά πολλοί αμφισβητούν την αρχαιότητα του κειμένου. Πάντως αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν την πλατιά χρήση τους από εκείνη την εποχή που διευρύνονταν συνεχώς μέχρι τον Ενατο αιώνα που κυριάρχησαν παντού.
Τα πέταλα.
Αναφέρονται στην αρχαιότητα τα “ιπποσάνδαλα” κάτι σαν δερμάτινα υποδήματα με σιδερένιο πάτο που φοριόταν στις οπλές του ζώου.
Έχουν βρεθεί μερικά δείγματα της αρχαιότητας που θα μπορούσαν να είναι καρφωτά πέταλα αλλά είναι αμφισβητήσιμα.
Σαφείς γραπτές αναφορές σε καρφωτά πέταλα αρχίζουν από τον Δέκατο αιώνα ειδικά στα γραπτά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Λέοντος του Σοφού. Φαίνεται όμως πως υπήρχαν παλιότερα. Ένα πέταλο με καρφιά βρέθηκε στον τάφο του Φράγκου Βασιλιά του Πέμπτου αιώνα Χιλδερίκου Α. Πάντως η χρήση των πετάλων γενικεύτηκε μετά το έτος 1000.
Η λαιμαριά
Οι αρχαίοι πολιτισμοί που χρησιμοποιούσαν άρματα είχαν σαν ιπποσκευή ένα σύστημα που δένονταν στον λαιμό και τον κορμό του αλόγου. Το ζώο ανάπνεε δύσκολα.
Η λαιμαριά εμφανίστηκε τον έκτο αιώνα και διαδόθηκε πλατιά τον Δέκατο.
Σε πειράματα που έγιναν το 1910 από τον Γάλλο αξιωματικό ιππικού Λεφέβρ, με το αρχαίο σύστημα δεσίματος στον λαιμό, ζευγάρι δύο αλόγων έσυρε βάρος μέχρι μισού τόνου, ενώ με την λαιμαριά ένα μόνο άλογο έσυρε βάρος μέχρι ενάμιση τόνου!
Αυτό συμβαίνει γιατί η λαιμαριά στηρίζεται στους ώμους του ζώου και το αφήνει να αναπνέει ελεύθερα.
Έτσι το άλογο άρχισε να αντικαθιστά το βόδι και τα άλλα υποζύγια τόσο στις μεταφορές με άμαξες όσο και στο όργωμα. Και μια που το άλογο είναι γρηγορότερο, όλες αυτές οι εργασίες επιταχύνθηκαν σημαντικά. Η διαφορά ήταν τόση όση και η διαφορά του αλόγου με τα πρώτα αυτοκίνητα…
ΤΟ ΑΛΕΤΡΙ
Το βαρύ αλέτρι, όχι μόνο με ρόδες, αλλά και με λοξό υνί που γύριζε το χώμα αντί να το ανοίγει απλά όπως το "Ησιόδιο άροτρο" της αρχαιότητας.
 |
| Ησιόδειο άροτρο |
Η διαφορά στην απόδοση του εδάφους δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Ειδικά τα βαριά αργιλώδη εδάφη, με το παλιό άροτρο ήταν σχεδόν αδύνατον να καλλιεργηθούν ενώ το άροτρο που γύριζε το έδαφος το αέριζε και το έκανε γονιμότερο.
Η βελτίωση αυτή έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίζει την περίοδο μετά τον Ένατο αιώνα ως την σημαντικότερη γεωργική επέκταση μετά την γνωστή προϊστορική.
 |
| Το λοξό υνί που γυρίζει το έδαφος |
ΟΙ ΝΑΟΙ
 |
| Ο τρούλος της Αγίας Σοφίας |
Μπορεί ο τρούλος και η αψίδα να είναι κληρονομιά του Μεσαίωνα από την Ρωμαϊκή αρχιτεκτονική, αλλά οι Μεσαιωνικοί αρχιτέκτονες ανέβασαν κυριολεκτικά αυτά τα στοιχεία στον ουρανό. Εσωτερικά, οι οροφές των ναών φαίνονται σα να αιωρούνται και να μην στηρίζονται πουθενά. Τεχνολογικό επίτευγμα, και αισθητική απογείωση.
Δεν μπορούν να συγκριθούν με την βαριά μορφή ενός κλασικού ναού. Ο κόσμος λέει πως ο Παρθενώνας είναι αριστούργημα; Ναι, αλλά εδώ μιλάμε για τεχνολογία και όχι για απλή αρμονία, που είναι το ευκολότερο.
Το κύριο μέλημα στον σχεδιασμό ενός λατρευτικού κτίσματος όπου συγκεντρώνεται πλήθος, είναι η δημιουργία αλλά και ο φυσικός φωτισμός ενός ενιαίου, αδιάκοπτου χώρου. Αυτό προσπαθήθηκε να λυθεί με την Ρωμαϊκή Βασιλική, αλλά οι δυο σειρές κολώνες που πλαισιώνουν το μέσον του κτιρίου εμποδίζουν την πλήρη ορατότητα από τις περισσότερες γωνίες παρατήρησης μια που λίγο λοξά να ειδωθούν σχηματίζουν οπτικά τοίχο.
 |
| Ο Παρθενώνας |
Να δούμε την στήριξη του Παρθενώνα; Για να στεγάσει μια απόσταση 31 μέτρων (αυτό είναι το πλάτος του) έχει δυο πυκνότατες σειρές κολώνες σε κάθε πλευρά (Εσωτερικές και εξωτερικές) και ανάμεσά τους και έναν τοίχο!!! Σύνολο, δύο τοίχοι και τέσσερις σειρές κολώνες...
Στον Ρωμαϊκό πρώιμο τρούλο του Πάνθεου βλέπουμε ακόμη μεγάλο φόβο για την στατικότητά του. Στηρίζεται σε όλη του την περιφέρεια και όχι σε τέσσερα σημεία μόνο όπως ο τρούλος της Αγίας Σοφίας και μάλιστα από υπερβολικά παχείς τοίχους στο κατώτερο σημείο (6,4 μ). Δεν έχει παράθυρα, όπως ο τρούλος της Αγίας Σοφίας, πάλι από φόβο για την στήριξή του, και φωτίζεται από το άνοιγμα στην κορυφή το οποίο ταυτόχρονα αποφορτίζει το πιο επικίνδυνο στατικά σημείο. Στεγάζει όμως χωρίς ενδιάμεση στήριξη μια απόσταση 43 μέτρων!!!
 |
| Το Πάνθεον |
Η Αγία Σοφία, το πρότυπο του Μεσαιωνικού ναού στεγάζει με τον τρούλο της “μόνο” 31 μέτρα, αλλά όπως είπαμε έχει και παράθυρα και στηρίζεται μόνο σε τέσσερα σημεία.
Η τεχνολογική πρόοδος είναι εμφανής και στους Γοτθικούς ναούς: οι φέροντες τοίχοι έγιναν ακόμα πιο υψηλοί και ακόμα πιο λεπτοί περιφρονώντας την βαρύτητα.
( Γ ) ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.
Ο Μεσαίωνας είναι υπεύθυνος για μια σειρά πρακτικές εφευρέσεις που όχι μόνο διευκόλυναν απέραντα τις ανθρώπινες δραστηριότητες, αλλά η ίδια τους η φύση έθεσε τις βάσεις για την Βιομηχανική Επανάσταση. Ας λένε πως η εποχή αυτή εμπόδιζε κάθε πρόοδο. Αλλοι θα πουν πως ο Ευρωπαϊκός Μεσαίωνας ανακάλυψε λίγα, και τα περισσοτερα τα εισήγαγε εξ Ανατολών.
Και αυτό πως ταιριάζει με την διαδεδομένη κατηγορία πως ο Μεσαίωνας ήταν μια εποχή απομόνωσης και φανατισμού; Δεχτηκαν οι “οπισθοδρομικοί Χριστιανοί” να πάρουν τεχνολογία από τους “Απίστους”; Και χωρίς να τους κάψουν στην Πυρά;
Άλλωστε όλη η αρχαία Ελληνική τεχνολογία ήταν εισαγόμενη πλην σπανίων εξαιρέσεων. (Αρχιμήδης, τον οποίο, λέει ο Πλούταρχος, οι φιλόσοφοι περιφρονούσαν γιατί καταπιάνονταν με πρακτικά ζητήματα!!!) Οι εφευρέσεις των Αλεξανδρινών χρησίμευαν για παιχνίδια. Τα Μινωικά παλάτια ήταν αντίγραφα Μεσανατολικών. Η τριήρης ήταν φοινικική σύλληψη. Η Δωρική κολώνα Αιγυπτιακή. Τα μουσικά όργανα των αρχαίων Ελλήνων τα βλέπουμε όλα σε Χιττιτικά και μεσανατολικά ανάγλυφα. Μέτρησαν την περιφέρεια της Γης; και αυτό σε τι χρησίμευσε; Η Γεωμετρία πάρθηκε από τους Αιγύπτιους, η Αστρονομία από τους Βαβυλώνιους, τα μαθηματικά και το αλφάβητο από τους Φοίνικες.
Τα γράφουν οι ίδιοι οι αρχαίοι συγγραφείς.
Βεβαιότατα όσα εισήγαγαν οι αρχαίοι Έλληνες τα επεξεργάστηκαν τα βελτίωσαν, τους έδωσαν νέα μορφή μέχρι που να φτάσει η δική τους εκδοχή να θεωρείται η κλασική.
Αλλά το ίδιο δεν έκανε και ο Μεσαίωνας με τις δικές του εισαγόμενες τεχνολογίες;
Η αρχαία εποχή όμως είχε μια τροχοπέδη. Την δουλεία. Από την στιγμή που κανένας ελεύθερος δεν χρειάζονταν να κοπιάσει και όσο οι Αυτοκρατορίες με τις νίκες τους εξασφάλιζαν άφθονη και φτηνή πηγή δούλων, δεν υπήρχε λόγος να σπάει κανείς το κεφάλι του για να βελτιώσει την παραγωγή.
Η ίδια η λέξη “Μηχανή” σήμαινε στην αρχαιότητα τέχνασμα, πονηριά, και κατ΄επέκτασιν ασέβεια! Ο Παυσανίας μας λέει πως αυτός που παρασκεύασε πρώτος …λουκάνικο τιμωρήθηκε από τους ιεροποιούς γιατί χρησιμοποίησε πονηριά! Ο Πλάτωνας μιλάει περιφρονητικά για τις μηχανές που ανεβοκατέβαζαν θεούς στο θέατρο.
Κάποτε όμως η “Χρυσή Εποχή” τελείωσε. Η Αυτοκρατορία όχι δούλους, αλλά ούτε τα σύνορά της μπορούσε να κρατήσει, και οι ελεύθεροι έπρεπε να …εργαστούν. Αυτή ήταν η αρχή του Μεσαίωνα. Τότε κατάλαβαν πως έπρεπε να κάνουν την δουλειά τους πιο εύκολη…
Ο Μεσαίωνας είχε επίσης μια τροχοπέδη όμως. Την Αρχαιότητα.
Υπήρχε τέτοιος σεβασμός στις γνώσεις των αρχαίων, που λίγοι τολμούσαν να τις αμφισβητήσουν. Όλα τα επιστημονικά συγγράμματα του Μεσαίωνα, άρχιζαν με τις γνώμες των αρχαίων πάνω στο θέμα.
Αυτός ήταν ο πραγματικός Μεσαίωνας. Η αρχαιολατρεία.
ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
7 INGENIOUS INVENTIONS OF THE MIDDLE AGES
New Discoveries of the Middle Ages
Ten Medieval Inventions that Changed the World
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου