Στάσεις Βυζαντινής οπλομαχίας από τοιχογραφίες στη Μονή του Ντέτσανι.

(Με παράλληλη ανάλυση λεπτομερειών οπλισμού και ενδυμασίας)

Η Σερβική μονή Βισόκι Ντέτσανι χτίστηκε το 1335 από τον βασιλιά Στέφανο Ούρο Γ΄. Βρίσκεται στο Κόσσοβο.
Η θεματολογία των τοιχογραφιών, που φιλοτεχνήθηκαν την περίοδο 1335 - 1350  είναι εκτεταμένη, ίσως η πληρέστερη που υπάρχει. Από την ιστόρηση των μαρτυρίων των αγίων πήραμε ορισμένες  πολεμικές στάσεις ενδεικτικές των πολεμιστών του Βυζαντίου. Μην εκπλησσόμαστε δε που περιλαμβάνονται και πετροβόλοι, γιατί αυτοί ήταν ως "ψιλοί" σημαντικό μέρος των στρατιωτικών σωμάτων της εποχής.   (δες εδώ:"Ψιλοί". Οι ελαφροί πεζοί του Βυζαντινού στρατού.)
Συμπληρωματικά μπορείτε να δείτε και εδώ: "Βυζαντινοί ξιφομάχοι στο Μηνολόγιον του Βασιλείου Β΄."

Οι αλυσιδωτές πλεκτές περιχειρίδες που
προφανώς είναι μέρος ολόσωμου αλυσιδωτού θώρακα
που φοριέται κάτω από τον μονοκόμματο θώρακα που βλέπουμε,
είναι στοιχείο σύγχρονο του καλλιτέχνη που
ιστόρησε αυτόν τον στρατιώτη.
Το κράνος όμως είναι προϊόν της φαντασίας του,
αν και υπερβολικά διακοσμημένα κράνη
εμφανίζονταν στην Δύση εκείνη την εποχή.

Μα... Τι κάνει ο απάνω;
Δεν μπορούμε παρά να θυμηθούμε τους στίχους 
από το ακριτικό τραγούδι του Αρμούρη:
"Χρυσόν σπαθίτσιν έσυρεν απ' αργυρόν θηκάρι
στον ουρανόν το πέταξε εις στην χείραν το το εδέχθη"
Φαίνεται πως αυτοί οι στίχοι (Αλλά και η τοιχογραφία)
δεν έχουν ως πηγή έμπνευσης την ζωή των Ακριτών 
αλλά μια σειρά επιδείξεις επιδεξιότητας
 (με μικρή εφαρμογή στην μάχη) 
που γίνονταν στον Ιππόδρομο ή και αλλού.

Το "πήξιμο της ποδέας", είναι το σήκωμα της άκρης
του μακριού χιτώνα και το μπήξιμό της στην ζώνη,
για να μην εμποδίζονται οι κινήσεις των ποδιών.
 Στα ακριτικά έπη το "πήξιμο της ποδέας"
θεωρείται πολεμική κίνηση.

"Ψιλοί" εν δράσει.

Βλέπουμε πάλι το "πήξιμον της ποδέας" στην ζώνη,
για ελευθερία κινήσεων, που αποκαλύπτει
τις περισκελίδες, ανεξάρτητες η μία από την  άλλη,
που στερεώνονταν σε εσωτερική ζώνη.
Αυτές οι περισκελίδες φοριόνταν και κατεβασμένες
κάτω από το γόνατο την ζεστή περίοδο,
όπως τις βλέπουμε σε ένα σωρό
άλλες παραστάσεις εδώ.

Ο Αυτοκράτορας Μαρκιανός
με τον υπηρέτη που κουβαλάει το σπαθί του,
έτοιμο για τράβηγμα από την θήκη.

Βλέπουμε την άκρη πλεκτού αλυσιδωτού θώρακα
να φοριέται κάτω από μονοκόμματο θώρακα.
Αποτελεί θέμα διχογνωμίας αν αυτοί
οι θώρακες ήταν μεταλλικοί ή δερμάτινοι.

Το δέσιμο της κεφαλής είναι ίσως ενδεικτικό καταγωγής,
αλλά σε κάθε περιοχή και χώρα
ήταν ο απλούστερος τρόπος προστασίας
του κεφαλιού στη μάχη.

Εδώ ο στρατιώτης φορά παραγεμισμένο
("σωληνωτόν") "επιλωρίκιον"
αλλά προστατεύει τον λαιμό του με αλυσιδωτό πλεκτό
"καταυχένιον" από χαλκό. 

Ο τρόπος που δένονταν ο μανδύας σε περίπτωση μάχης.
Αποτελεί ταυτόχρονα και ένα είδος πρόχειρου θώρακα.

Ο βηματισμός του τελικού χτυπήματος.

Εμφανής άκαμπτος θώρακας
αρχαϊκού τύπου.

Μεταλλικές πλεκτές περισκελίδες.
Στερεώνονταν σε εσωτερική ζώνη και εδώ,
δένονται και στο γόνατο για να μοιράζεται το βάρος
και να μην "κρεμάνε"

Και άλλοι "ψιλοί"

Μια εξαιρετικά επιθετική
πολεμική στάση.

Στοιχείο σπανιότατο:
Το "πήξιμο της ποδέας" αποκαλύπτει,
όχι ανεξάρτητες περισκελίδες
αλλά κανονική κοντή βράκα.