Του Γεωργίου Ε. Γεωργά, Δασκάλου της Μεσαιωνικής Σπαθασκίας.
(μετάφραση από τα Αγγλικά: Δημήτρης Σκουρτέλης)
Είναι λάθος να λέμε πως ο Αυτοκράτορας του Βυζαντίου και οι ευγενείς πολεμιστές του φόραγαν φολιδωτές πανοπλίες τον 15ο αιώνα. Κάθε μέρα πληθαίνουν οι ενδείξεις που έχουμε για τον τύπο των όπλων και των θωράκων που είχαν. Από τον εξοπλισμό τους μπορούμε να καταλάβουμε και πως πολεμούσαν. Είχαν δεχτεί ισχυρή επιρροή από τους Ιταλούς και Γερμανούς ιππότες.
Τα πιο πάνω σχέδια παριστάνουν τον Αυτοκράτορα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Ιωάννη VIII Παλαιολόγο, τον Βασιλιά Σιγισμούνδο της Ουγγαρίας και τον βασιλιά της Δανίας το 1424. Έγιναν κατά την επίσκεψη του Ρωμιού και του Δανού Βασιλιά στην Βούδδα. Όλοι φοράνε πανοπλίες με πλάκες. (Το σχέδιο βρίσκεται στην συλλογή Ρότσιλδ στο Παρίσι)
Το πιο πάνω σύγχρονο έργο έγινε βασισμένο στις πληροφορίες που έχουμε από τους ιστορικούς και τους αρχαιολόγους. Έτσι, αρχίζοντας από τον πολεμιστή με αριθμό 1, έχουμε:
-Τον Ιουστινιάνη, που φορά μια τελευταίου τύπου Ιταλική πανοπλία από πλάκες και κράνος τύπου "Αρμέ". (armet) Στο πίσω μέρος, έχουμε έναν Ιταλό αρβαλετοφόρο με την τυπική πανοπλία των τοξοτών και των φρουρών της εποχής. -"Κοράκα" (corraca), μεταλλικές πλάκες σκεπασμένες με ύφασμα. Φέρει ένα τυπικό Ιταλικό κράνος για αρβαλετοφόρο, το "σαλέ" (salet)
Ο πολεμιστής στο κέντρο, με πανοπλία από πλάκες, είναι ο Αυτοκράτωρ. Η πανοπλία πάρθηκε από το σκίτσο του αδελφού και προκατόχου του Ιωάννη VIII. (δες την πρώτη εικόνα) Έγινε το 1424 κατά την επίσκεψη στην Βούδδα. (μαζί παριστάνονται ο Ούγγρος Αυτοκράτωρ Σιγισμούνδος και ο Δανός βασιλιάς) Οι πανοπλίες είναι κεντροευρωπαϊκής προέλευσης, με μεγάλη "φούστα" (tonlet) που τις έκανε ακατάλληλες για ιππασία, αλλά κατάλληλες για πεζομαχία.
Ο Ρωμιός συνοδός του Αυτοκράτορα φορά Ιταλική πανοπλία χωρίς προστασία για τα πόδια, (άχρηστη εφ' όσον αφορά τειχομαχία) Φορά στο κεφάλι κράνος τύπου"Μπαρμπούτας" "barbuta" του "Κορινθιακού" τύπου. (προέρχεται από τα αρχαία ελληνικά κορινθιακά κράνη)
Αυτή η μορφή δεν είναι αντιπροσωπευτική των υπερασπιστών της Κωνσταντινούπολης, γιατί οι περισσότεροι δεν ήταν καλά εκπαιδευμένοι και εξοπλισμένοι, σαν την μορφή στο βάθος. Ο Λεονάρδος της Χίου άφησε μια μαρτυρία για τους υπερασπιστές αυτούς:
"Είχαν όπλα που χρησιμοποιούσαν όπως υπαγόρευε η φύση, και όχι η ικανότητα"
Ήταν οπλισμένοι μα σπαθιά, δόρατα και ασπίδες. Λίγοι είχαν τόξα, και υπήρχαν μερικοί επαγγελματίες πολεμιστές με αρμπαλέτες.
(Από το βιβλίο: "The siege of Constantinople 1453 and miners from Novo Brdo.")
Οι ενδείξεις δεν σταματούν στα σχέδια και τις αναφορές των ιστορικών. Η αρχαιολογία δίνει και άλλες αποδείξεις του εξοπλισμού των πολεμιστών της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και των συμμάχων τους. Στις φωτογραφίες που παραθέτουμε, βλέπουμε Βενετσιάνικα κράνη και μέρη πανοπλιών που βρέθηκαν σε μια κρύπτη στο κάστρο της Χαλκίδας το 1840. Οι Βυζαντινοί πολεμιστές είχαν τον ίδιο εξοπλισμό, μια που τον αγόραζαν από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς.
Να τονίσουμε πως Βυζαντινός εξοπλισμός δεν διασώθηκε, γιατί οι Οθωμανοί τον έλιωναν και με αυτόν έφτιαχναν άλλους θώρακες και όπλα. Να σημειωθεί πως οι Βενετσιάνοι στην Ελλάδα είχαν πάνω από 10.000 Έλληνες μισθοφόρους, που αυξήθηκαν μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Οι αρχηγοί αυτών των ανδρών είχαν τέτοιο εξοπλισμό.
Οι φωτογραφίες είναι από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
Έτσι λοιπόν, όταν ο Γερμανός Δάσκαλος των Όπλων Μάρτιν Σίμπερ επισκέφθηκε τα εδάφη της "Αυτοκρατορίας των Ελλήνων" μίλησε με Έλληνες δασκάλους των όπλων, που φόραγαν αυτόν τον εξοπλισμό και χρησιμοποιούσαν αυτά τα όπλα.
Οι φωτογραφίες προέρχονται από τον κ. Δημήτρη Σκουρτέλη, ιστορικό ερευνητή της Ακαδημίας Ιστορικών Ευρωπαϊκών Πολεμικών Τεχνών. Τα σχέδια και τα σχόλια προέρχονται από τον κ. .Dušan Vasiljevic .
 |
| Πολύ σωστότερη απεικόνιση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου από το Πολεμικό Μουσείο. (Φωτ. Δημήτρης Σκουρτέλης) |
